PLEIncinema / cinema en plein air: openlucht bioscoop in oost

Donderdag 20 augustus:
STONES HAVE LAWS | DEE SITONU A WETI (2018, 100 minuten) - Lonnie van Brummelen, Siebren de Haan & Tolin Erwin Alexander
Filmvertoning en nagesprek

Stones Have Laws (Dee Sitonu a Weti) neemt je mee naar het regenwoud van Suriname om je in te wijden in het leven van de Marrons. In de film worden voorouderlijke rituelen en orale overleveringen over ontsnapping aan slavernij vervlochten met moderne gebruiken.

De Marrons laten zien hoe zij leven. volgens de wetten van de aarde terwijl ook bomen, rivieren en krekels meeacteren. Maar dan wordt het tijdloze ritme van het oerwoud onderbroken. Kunnen de Marrons hun krachtige band met het land in stand houden als multinationals de regio steeds verder ontbossen?

De Nederlandse kunstenaars Lonnie van Brummelen en Siebren de Haan, en de Surinaamse theatermaker Tolin Alexander hebben de Marrongemeenschap intensief betrokken bij de ontwikkeling van de film, die tot stand kwam door een experimenteel proces van collectief scriptmaken en performance. Het resultaat is een unieke filmische vorm waarin documentaire, poëzie en theater samenkomen.

Vrijdag 21 augustus:
LOOKING FOR APOEKOE (2010, 13 minuten) en SAAMAKA (1928/2010, 50 minuten) – Karel Doing
Filmvertoning en nagesprek

LOOKING FOR APOEKOE is een raadselachtig mozaïek van beeld en geluid geïnspireerd door de bosgeest Apoekoe, een levendig, slim figuur die zowel goed als kwaad kan doen.

SAAMAKA is een bewerking van een film uit 1928 over een reis door Suriname en de cultuur van de Marrons. Karel Doing maakte in 2010 een soundtrack voor de film, samengesteld uit reacties van de bevolking en muziek. 

L.C. Reedijk was een in Suriname woonachtige en werkzame luitenant bij de landmacht en amateurfilmer. Rond 1928 maakte hij de film DJOEKA, het verslag van de tocht naar de binnenlanden. De film toont de gebruiken en gewoonten van Marrons (Saramaccaners), nakomelingen van gevluchte slaven die daar leven.

In 2010 reisde Karel Doing terug naar het gebied. Met de kunstenaarsgroep Totomboti uit Pikin Slee bewerkte hij Djoeka. De vertoning van de film maakte veel reacties en verhalen los die zij vastlegden. De muziekgroep Kwai Kwai maakte muziek bij de dans- en muziekscènes. Samen met het commentaar, de geluiden van het dagelijks leven in het dorp en op de rivier ontstond zo een soundtrack. De titel van de film werd omgedoopt tot Saamaka. De tachtig jaar die tussen de beeld- en muziekopnamen ligt, maakt zo van de bewerking een dialoog tussen twee tijden en culturen.

Zaterdag 22 augustus:
EDGAR CAIRO. IK GA DOOD OM JULLIE HOOFD (2010, 75 minuten) – Cindy Kerseborn
Filmvertoning en nagesprek

Documentaire van de recent overleden Surinaams-Nederlandse filmmaakster Cindy Kerseborn over het leven en werk van schrijver, dichter, schilder en performer Edgar Cairo (1948-2000). Tien jaar na zijn dood delen zijn uitgever Frank Knipscheer en broer Arthur Cairo in de heropleving van Cairo’s onrustwekkende gedachtegoed, wanneer jonge rappers, zangers en schrijvers Cairo’s Surinaamse Nederlands recyclen en herontdekken als een vroege versie van hun eigen spreektaal. In veel van Cairo’s literaire en artistieke werk spelen de Nederlandse koloniale geschiedenis van zijn geboorteland Suriname en de Nederlandse slavernijpolitiek een belangrijke rol. Als een zwarte man in het overwegend witte Nederland waren ras en raciale discriminatie prominent aanwezig in zijn kritische analyse van de Nederlandse samenleving. Cairo stond bekend als een erg creatief schrijver die een eigen literaire taal ontwikkelde waarin hij Algemeen Nederlands vermengde met het Surinaamse Creools Sranantongo.

Zondag 23 augustus:
KATIBO YE YE (2003, 60 minuten) –Frank Zichem
Filmvertoning en nagesprek

Documentaire van de Surinaams-Nederlandse filmmaker Frank Zichem waarin de in Suriname geboren, in Nederland wonende Clarence Breeveld graag de plekken wil bezoeken waar zijn voorouders als slaven werden verhandeld.

Samen met regisseur Frank Zichem reist hij af naar Ghana en laat zich daar informeren over hoe en waar de slavenhandel plaatsvond. Breeveld is zichtbaar aangeslagen bij de zompige kerkers en de 'door of no return' van Cape Coast Castle. De ontmoeting met de 'sleuteldrager' van de machtige Ashantikoning verloopt ook niet zonder emoties. Bij Fort Elmina ontmoeten ze de Ghanees Stephen Korsah, die veel over de slavernijgeschiedenis in eigen land en in Europa weet, maar niets over eindpunt Suriname. De roadmovie krijgt een vervolg als Korsah meereist naar Suriname. In de binnenlanden wordt hij begroet in het Kromanti, de taal uit zijn eigen geboortestreek. Zelfs de stoere Korsah is nu ontroerd. De wonden van de slavernij zijn bij lange na niet geheeld.

Regisseur Frank Zichem kreeg in 2018 tijdens het Black Achievement Awards Gala een Life Time Achievement Award uitgereikt voor zijn gehele oeuvre.